تصویر جامعه در اشعار سید اشرف الدین گیلانی «نسیم شمال»

Authors

افسانه وارسته فر

استادیار و عضو هیأت علمی دانش گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن. دلشاد عامری

عضو هیأت علمی دانش گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن. افسر افشاری نادری

استادیار و عضو هیأت علمی دانش گاه پیام نورتهران.

abstract

جامعه شناسی ادبیات یکی از جدیدترین حیطه ها در جامعه شناسی است. در این حوزه اوضاع و احوال دینی، اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ایدؤلوژیک جامعه در ارتباط با ادبیات مورد بررسی قرار می­گیرد. در چارچوب این حوزه به تحلیل اشعار سید اشرف الدین گیلانی، یکی از شعرای محبوب دوره مشروطیت پرداختیم. در این دوره در ادبیات شاهد مفاهیمی جدید چون «وطن»، «دولت»، «ملّت»، «آزادی»، «قانون» و. . . . هستیم. اگرچه برخی از این کلمات قبلاً نیز در اشعار بچشم می­خورد، اما با کاربرد مدرن آن ها که برآمده از اندیشه های نوین مشروطه خواهی و حاکمیت مردم است بر می خوریم. دیوان «نسیم شمال» از آن جهت انتخاب شد که تصور می شود با توجه به کم­سوادی غالب ایرانیان در آن زمان، مردم اشعاری را که آهنگین بوده و به خصوص سبک محاوره ای داشته به تر به حافظه سپرده و تحت تأثیر اندیشه های آن قرار می گرفتند. سیداشرف الدین گیلانی از میان مردم و از خطه شمال برخاسته بود، تمام عمر با مردم و در میان مردم زیست و از احوال و دغدغه های زندگی آنان اطلاع کامل داشت و به همین دلیل بخوبی توانست با آنان ارتباط برقرار نماید. از آن جا که یکی از موضوع هایی که جامعه شناسی ادبیات بدان می­پردازد، بررسی بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی در پدیده های ادبی است در این پژوهش ابتدا وقایع زمان مشروطیت را در سه مقوله اجتماعی، سیاسی و اقتصادی طبقه بندی کردیم، سپس محتوای اشعار دیوان را در این مقوله ها قرار دادیم، از انطباق مضامین دیوان با وقایع تاریخی به این نتیجه رسیدیم که شاعر، وجدان آگاه زمانه خود بوده است و نابسامانی ها، امیدها، اختلافات طبقاتی، فقر، مشکلات خانوادگی و . . . را بخوبی در اثر خود منعکس کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد جامعه شناختی در دیوان اشعار سید اشرف الدین گیلانی (نسیم شمال)

جامعه شناسی ادبیات، یکی از شاخه های جامعه شناسی است که به بررسی، ژرف کاوی و تمرکز مطالعه در محتوای ادبیات به عنوان «هنر کلام» و شناخت جوهر اجتماعی آن می پردازد؛ چرا که آثار ادبی، به طور نامحسوس، تصویر هنرمندانه از واقعیت های اجتماعی هر ملّتی را نشان می دهند و با تحلیل و نقد جامعه شناختی این آثار می توان تا حدودی به وضعیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هر دوره¬ی تاریخی، آگاهی پیدا کرد. در این پ...

15 صفحه اول

جلوه‌های تمثیل و ارسال مَثَل در شعر سیَد اشرف الدین گیلانی (نسیم شمال)

سیّد اشرف الدّین گیلانی معروف به نسیم شمال از شاعران برجستة عصر مشروطه است که شعر و رسالت شاعری خود را در به تصویر کشیدن مشکلات اجتماعی و جریان­های سیاسی عصر خویش به کار گرفت. وی با وجود خفقان و استبداد حکّام خودکامة قاجار، توانست افکار انسانی و اندیشه­های آزادی­خواهانة خود را با استفاده از فنون بلاغی به ویژه تمثیل و ارسال مَثَل به گوش بیداردلانِ جامعه برساند. پژوهش حاضر بر آن است با تکیه بر شیوة توص...

full text

تحلیل و بررسی مضامین شعری سید اشرف الدین حسینی گیلانی (نسیم شمال)

انقلاب مشروطیّت ایران، در طول تاریخ خود، حادثه ای شگرف محسوب می شود؛ زیرا این انقلاب، نقط? عطفی در تغییر نگرش جامع? ایرانی به اجتماع، سیاست، دانش، ادبیّات و... می باشد. در این دوره، شاعران و نویسندگان بزرگی ظهور کردند که هر کدام به نحوی در زمین? حوادث انقلاب مشروطیّت، آثاری از خود بر جای گذاشته اند؛ سیّد اشرف الدّین حسینی گیلانی، یکی از شاعران برجست? این دوره است که با زبان طنزگونه و عامّه پسند خود،...

15 صفحه اول

زندگی و شعر سید اشرف الدین گیلانی

دوره مشروطیت عصر رویدادهای مهم سیاسی وتحولات سریع اجتماعی در کشور ایران به شمار میرود. ادب فارسی نیز در این عصر از تاثیر چنین تحولاتی برکنار نمانده است. شعر فارسی در دوره مشروطه ، برای نخستین بار به جای آنکه به مدح قدرتمندان یا بیان احساسات ، عواطف و تجربه های شخصی شاعر بپردازد، سرنوشت مشترک افراد جامعه را مدنظر قرار داد و موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعه را بیان کرد. آزادی ، وطن، ظلم حکام و محروم...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه ادب حماسی

جلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۳۷۲-۳۹۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023